Çocuğa Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilmeli?

Çocuğun tuvalet alışkanlığı belli olgunluk dönemlerinde gerçekleştirilmelidir. Zihinsel ya da bedensel olarak gelişimini tamamlamamış çocuklarda bu alışkanlığın kazanılması beklenmez.

Gelişimi normal çocuklarda 18 aylıkken başlanabilir ve 36 aya kadar devam edebilir. Bu süreçte unutulmaması gereken ve yanlış bilinen konular vardır.

Ebeveyn olarak ilk aşamalar nasıl kolay atlatılabilir?

• Öncelikli olarak çocuk tuvalet eğitimi ve alışkanlığın kazanması sırasında anne-baba kendi tutumlarına dikkat etmeli, tuvalet kaygılarını çocuğa yansıtmamalı, yüksek sesle iletişime geçmemelidir.
• Bu eğitime başlanmadan çocuğun bir oturağının olması ve ona bu oturağın tanıtılması, oturağın onun olduğunu benimsetilmesi, çocuğun kaldığı odaya koyulması, çocuğun bu eğitimine başlanmadan önce yapılması gereken bir diğer önemli bir davranıştır.
• Çocuğun belli bir düzeni izleyen davranışları vardır. Burada çocuğu bilmek, tanımak çok önemlidir. Çocuğun tuvaletini önceden tahmin etmek yahut da tuvaletini yaparken belli başlı göstergelerin olduğunda dikkatli davranmak, örneğin tuvaletini yapan çocuğun ıkınması, kızarması ya da rahatsız edilmek istememesi gibi davranışlar sergilediğinde, çocuk ona ait olan oturağa oturtulabilir.
• Çocuğun oturağa oturmasının günlük rutin işlerden biri haline getirilmesi, belli aralıklarla çocuğun oturağa oturtulması, örneğin sabah, öğlen, akşam gibi vakitlerde, yemekten az sonra ve yatmadan önce oturağa oturtulması önemlidir.
• Oturağa oturan çocuğun tuvalete direnmemesi, tuvaletini oturağa yapması durumunda yaptığı davranışı övgülendirmek, tebrik etmek fakat bu durumu abartmamak yahut da yapmadığında ya da oturağa oturmakta direndiği zamanlarda da cezalandırılmaması, kızılmaması, eleştirilmemesi ciddi anlamda önemli bir durumdur. Oturağa oturup tuvaletini yapan çocuk ara ara altına kaçırma ya da oturağa oturmakta direnç gibi tavırlar gösterebilir. Bu durumda da sakinliğin korunması, çocuğun tekrar oturağa oturtulmasının denenmesi fakat aşırı ısrarcı davranışlardan kaçınılması önemlidir. Aşırı ısrarcı davranış çocuğun hem tuvalet eğitimini hem de kişisel gelişimini etkiler.
• Çocuk yavaş yavaş bu rutine alışmış ise ya da altını bir kaç saat temiz tutma eğilimini gösteriyor ise evde olunduğu zamanlarda tuvaletini oturağa yaptıktan sonra altı bezlenmemelidir. Bir süre sonrasında da bezi kullanım alışkanlığına son verilmelidir.
• Çocuğun tuvaletini oturağa yapması için bazı motor kabiliyetlerin gelişmesi gerektiğini vurgulamıştık. Bu durumda çocuk oturağa oturmadan pantolon düğmesini açması gibi ince motor hareketleri de yavaş yavaş yapması, oturağa tuvaletini yaptıktan sonra üstünü tekrardan kendisi giymesi açısından ara ara yardımcı da olabiliriz.

Bu süreçleri atlattıktan sonrasında gece ve gündüz tekrarlayan altına ıslatma eğilimleri olursa, bu patolojik bir olay sayılabilir.

Peki bu patolojik sayılacak durumlar nelerdir?

Bu durumlarda çocuğun patolojik altına ıslatma durumu 5 yaşından itibaren tuvaletini kontrol altına almış kontrol edebilecek biyolojik gelişimi ve olgunluğuna erişmiştir.

Alt ıslatma iki şekilde görülebilir;

1. Birincisi sinir-kas kontrolünün gelişimindeki aksaklıktan kaynaklanabilir.
2. İkincisi ise öfke gösterme durumlarında olabilir. En çok da kardeş geldiğinde oluşan bir durumdur.